Złote światło

Klasztor Hosios Lukas
 
Klasztor Hosios Lukas

Złoto pokrywa tło ikon, jest na nimbach świętych postaci, również jako asyst na szatach Chrystusa i Bogarodzicy w formie cienkich, złotych promieni. Funkcja dekoracyjna złota jest niewątpliwa. Połyskująca, gładka powierzchnia nadaje obrazom charakter przepychu, splendoru i dostojeństwa. Znaczenie złota jednak nie sprowadza się tylko do bycia drogocennym kruszcem. Złote tło odrywa przedstawione postaci od trójwymiarowej przestrzeni i umieszcza je w jakimś umownym miejscu, nienależącym do naszego materialnego świata. Złoto przenosi również sceny obrazowane na ikonie do innego czasu, który jest wiecznym trwaniem, nie zaś ciągłym przemijaniem.

Jezus ukazuje się swoim uczniom, iluminacja

Jezus ukazuje się swoim uczniom, iluminacja

W ikonie odnajdziemy późnostarożytną estetykę, ponieważ neoplatońska idea światła jako symbolu duchowego i intelektualnego oświecenia oraz umysłowej rzeczywistości odbija się w ikonicznym świecie. Złoto jest właśnie materialnym odpowiednikiem ponadnaturalnego światła, reprezentującym niematerialne i boskie założenia kosmosu.

Anna Palusińska