Relacja z konferencji „Kim jest człowiek? Humanistyczne projekty naukowe w czasie homo aeconomicus”
Kim jest człowiek?
Humanistyczne projekty naukowe w czasie homo aeconomicus
Was ist der Mensch? Geisteswissenschaftliche Entwürfe im Zeitalter des ‚homo œconomicus‘.
(Sergiusz Kazmierski, Piotr Pasterczyk)
W dniach od 11 do 13 lipca 2019 odbyła się organizowana przez Katedrę Grecystyki Uniwersytetu w Regensburgu oraz Fundację Hansa Vielbertha konferencja na temat Kim jest człowiek? Humanistyczne projekty naukowe w czasie homo aeconomicus (Was ist der Mensch? Geisteswissenschaftliche Entwürfe im Zeitalter des ‚homo œconomicus‘). W konferencji wzięli udział prof. dr hab. Agnieszka Kijewska oraz ks. dr hab. Piotr Pasterczyk z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Celem konferencji była interdyscyplinarna dyskusja problemów antropologicznych oraz ekonomicznych w świetle badan humanistycznych. Głos zabrali uczeni z Niemiec, Włoch, Polski, Turcji, Anglii oraz Czech reprezentujący takie dyscypliny jak klasyczna filologia, historia filozofii antycznej, średniowiecznej, nowożytnej i współczesnej, teologia, etyka ekonomii, filozofia ekonomii, filozofia nauki, empiryczna antropologia, politologia oraz filozoficzna fenomenologia. Wychodząc z antycznego określenia człowieka jako obdarzonej rozumem, politycznej i ekonomicznej żywej istoty, a także z nowożytnego i współczesnego rozumienia homo oeconomicus, zostały omówione zarówno fenomeny odnoszące się do ekonomicznego wymiaru ludzkiego życia jak i możliwe przyszłe konsekwencje ekonomicznych założeń ludzkiej egzystencji w czasie zdominowanym przez naukę i technikę. W ten sposób mogło zostać poddane nowej interpretacji ekonomiczne pytanie o człowieka w ramach humanistycznej analizy naukowej uwzględniającej w szczególny sposób badania filologiczne oraz filozoficzne. Z drugiej strony konferencja umożliwiła także pokazanie możliwości humanistycznej dyskusji pierwotnie ekonomicznego rozumienia człowieka w odniesieniu do starożytnych nowożytnych i współczesnych źródeł historycznych oraz otworzenie zorientowanych na przyszłość pytań i zadań badawczych. Główne pytanie konferencji – Kim jest człowiek? – ujawniło sie jako most łączący pole badań typowych dla dyscyplin humanistycznych oraz ekonomiczno-humanistycznych. Polskie przyczynki do regensburskiej konferencji odnosiły się do kwestii ekonomicznej perspektywy Mikołaja Kuzańczyka, która została poruszona przez prof. dr hab. Agnieszkę Kijewską w wystąpieniu Human Mind Reads the Value of Things. Nicholas of Cusa’s Anthropology oraz kwestii teologicznej ekonomii zbawienia zawartej w myśli Augustyna z Hippony, która została podniesiona przez ks. dr hab. Piotra Pasterczyka wystąpieniu „What is man, that you keep him in mind?“ (Ps 8, 4). The Understanding of the Man as Being-In-the-Will in the Thought of St. Augustine.
Konferencja odbyła się z inicjatywy Centrum Studiów Klasycznych Uniwersytetu w Regensburgu oraz Kolokwium Antycznej Filozofii Uniwersytetu w Regensburgu (https://www.uni-regensburg.de/forschung/klassikstudien/forschung/index.html), którego główny temat w semestrze letnim 2019 nosił tytuł: Istota człowieka w świetle antycznych projektów filozoficznych. (Vom Wesen des Menschen. Antike Entwürfe). Uczestnicy konferencji, będący jednocześnie uczestnikami wspomnianego Kolokwium, mogli wziąć świadomy udział w naukowej dyskusji i kontynuować swoje przygotowanie do uniwersyteckiej pracy badawczej.
Jednym z ważnych efektów konferencji Was ist der Mensch? Geisteswissenschaftliche Entwürfe im Zeitalter des ‚homo œconomicus było także ujawnienie projektów i inicjatyw badawczych realizowanych na styku filozofii, klasycznej filologii oraz ekonomii wspólnie przez naukowców Wolnego Uniwersytetu Bolzano (Włochy) oraz Instytutu Klasycznej Filologii Uniwersytetu w Regensburgu (Niemcy) od 2012 roku. W ten sposób Katedra Grecystyki Uniwersytetu w Regesnburgu przyczyniła się do realizowanego przez Wolny Uniwersytet w Bolzano projektu pt. Establishing Ethics and Human Rights as Elements for Economic Knowledge (EHREK). Konferencja w Regensburgu stała się także podstawą dla wspólnych badań uczonych z Uniwersytetu w Regesnburgu (prof. dr hab. Georg Rechenauer, dr Sergiusz Kazmierczak) oraz Katolickiego Uniwersytetu Jana Pawła II (prof. dr hab. Agnieszka Kijewska, ks. dr hab. Piotr Pasterczyk), których program został zawarty w badawczym programie Frontiers of Enlightement przygotowanym dla organizowanego przez NCN międzynarodowego konkursu Beethoven.
Przyczynki konferencyjne ukażą się w 2021 w jednym z tomów serii Elementa Œconomica (Verlag Karl Alber, Freiburg).
Od lewej do prawej: Ralf Lüfter, Georg Schäfer, Agnieszka Kijewska, Sören Schuster, Georg Rechenauer, Jürgen Gedinat, Sergiusz Kazmierski, Piotr Pasterczyk, Wolf Dieter Enkelmann, Sebastian Berger, Birger Piddat, Robert Simon, Ivo De Gennaro, Refik Güremen, Karlfriedrich Herb, Oliver Schlaudt, Peter Nickl, André Bleicher.