ks. Łukasz Libowski
ks. diecezji opolskiej; dr nauk humanistycznych w dyscyplinie filozofia (KUL 2024), mgr filologii klasycznej (KUL 2022), mgr teologii (UO 2013); adiunkt w Instytucie Nauk Teologicznych Uniwersytetu Opolskiego; tłumacz i badacz przede wszystkim tekstów starożytnych i średniowiecznych z zakresu filozofii i teologii, głównie wiktoryńskich; ORCID: 0000-0001-6175-0823; e-mail: lukasz.libowski@uni.opole.pl.
Dorobek translatorski ks. Łukasza Libowskiego obejmuje obszerny i spójny korpus przekładów źródeł klasycznych, patrystycznych i średniowiecznych, budowany w sposób konsekwentny i długofalowy.
Jego centralną osią są systematycznie publikowane przekłady dzieł Ryszarda ze św. Wiktora († 1173), w szczególności przekłady kolejnych fragmentów jego Liber exceptionum, a także rozległy projekt translatorski poświęcony De sacramentis christianae fidei Hugona ze św. Wiktora († 1141), uzupełniane innymi tekstami tej szkoły, w tym traktatem De verbo Dei Hugona oraz sekwencjami Adama ze św. Wiktora († 1150), jak również kazaniami Acharda ze św. Wiktora († 1171) oraz Absalona ze Sprinckirsbach († 1205).
Istotną część dokonań przekładowych ks. Libowskiego stanowią tłumaczenia wybranych pism ojców Kościoła i autorów wczesnochrześcijańskich, takich jak Jan Chryzostom († 407), Rufin z Akwilei († 411) oraz Augustyn z Hippony († 430), a także translacje kilku dzieł średniowiecznej literatury homiletycznej, tj. kazań Iwona z Chartres († 1116) i Piotra z Cluny († 1156).
Równolegle ks. Libowski sięga po teksty literackie, sporządzając przekłady poezji greckiej i łacińskiej – Safony (VII/VI w. przed Ch.), Katullusa (84[?]-54[?] przed Ch.) i Horacego (65-8 przed Ch.) – oraz dzieł Dantego Alighieri (1265-1321).
· Łukasz Libowski, „Studeamus, fratres carissimi, studeamus tam gloriosae civitatis cives esse”. Trzy kazania Ryszarda ze Świętego Wiktora z jego „Liber exceptionum” [II, X, 1-3] – wstęp, przekład, komentarz, „Littera Antiqua” 15 (2020), s. 4-33, http://www.litant.eu/LA%2015.pdf (dostęp: 11 X 2021).
· Augustyn z Hippony, O kłamstwie, przekład, wprowadzenie i komentarze ks. Łukasz Libowski, Kraków 2022, ISBN 978-83-66812-99-4.
· Adam ze Świętego Wiktora, Sekwencje, przekład Tadeusz Gacia, Łukasz Libowski, Marta Helena Nowak, Agnieszka Strycharczuk, Adam Wilczyński, Piotr Wilk, wprowadzenie Agnieszka Strycharczuk, Patrice Sicard, przedmowa Tadeusz Gacia, redakcja Łukasz Libowski, Agnieszka Strycharczuk, Lublin 2023, ISBN 978-83-62475-51-3, DOI 10.52097/acapress.9788362475520.
· Łukasz Libowski, Św. Jan Chryzostom: „O Dawidzie i Saulu. Homilia pierwsza” (CPG 4412: „De Davide et Saule. Homilia prima”), „Vox Patrum” 77 (2021), s. 135-176, DOI 10.31743/vp.9957.
· Łukasz Libowski, Piotr Wilk, Ryszarda ze Świętego Wiktora „Poczet cesarzy rzymskich od Oktawiana do Trajana”, czyli przekład księgi szóstej z pierwszej części jego „Libri exceptionum”, „Łódzkie Studia Teologiczne” 30 (2021) 1, s. 63-83.
· Łukasz Libowski, Piotr Wilk, Ryszarda ze Świętego Wiktora „Poczet cesarzy rzymskich od Trajana do Konstantyna Wielkiego”, czyli przekład księgi siódmej z pierwszej części jego „Libri exceptionum”, „Łódzkie Studia Teologiczne” 30 (2021) 3, s. 117-138.
· Łukasz Libowski, Piotr Wilk, Ryszarda ze Świętego Wiktora „Poczet cesarzy rzymskich od Konstantyna Wielkiego do Zenona”, czyli przekład księgi ósmej z pierwszej części jego „Libri exceptionum”, „Łódzkie Studia Teologiczne” 30 (2021) 4, s. 91-107.
· Łukasz Libowski, Rufin z Akwilei: „O Grzegorzu Cudotwórcy” („De Gregorio Thaumaturgo”) [wyjątek z VII księgi Rufinowego przekładu „Historii kościelnej” Euzebiusza z Cezarei], „Vox Patrum” 80 (2021), s. 351-372, DOI: 10.31743/vp.11548.
· Łukasz Libowski, „Sacrarium autem vestium ritus”. Hugona ze Świętego Wiktora spojrzenie na rzeczywistość sakramentu świętych szat: czwarta część drugiej księgi jego „De sacramentis christianae fidei”, „Świdnickie Studia Teologiczne” 18 (2021), s. 71-96.
· Łukasz Libowski, Piotr Wilk, Św. Jan Chryzostom: „O Dawidzie i Saulu. Homilia trzecia” (CPG 4412: „De Davide et Saule. Homilia tertia”), „Vox Patrum” 81 (2022), s. 159-192, DOI 10.31743/vp.12623.
· Łukasz Libowski, Piotr z Cluny: „Kazanie o świętym Marcelim, papieżu i męczenniku” (Domnus Petrus Cluniensis Abbas: „Sermo de sancto Marcello papa et martyre”), „Vox Patrum” 82 (2022), s. 295-330, DOI 10.31743/vp.12855.
· Łukasz Libowski, „Forma sanctitatis et omnium imago virtutum”. Iwona z Chartres kazanie o znaczeniu szat kapłańskich, „Liturgia Sacra” 29 (2022) 1, s. 207-239, DOI 10.25167/ls.4713.
· Łukasz Libowski, Piotr Wilk, „O, szczęśliwa oblubienico Boga, duszo człowieka sprawiedliwego!”. Kazania dziewiąte, dziesiąte i jedenaste Ryszarda ze Świętego Wiktora z jego „Liber exceptionum” – wstęp i przekład, „Przegląd Tomistyczny” 28 (2022), s. 7-25.
· Łukasz Libowski, Ryszarda ze św. Wiktora „O przedmiocie pisma światowego i boskiego” („Liber exceptionum”, cz. I, ks. II). Wstęp, przekład, komentarz, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 15 (2022) 4, s. 127-146, DOI 10.12775/BPTh.2022.021.
· Łukasz Libowski, Spojrzenie Hugona ze Świętego Wiktora na proceder symonii. Dziesiąta część drugiej księgi „De sacramentis christianae fidei” – wstęp, przekład, komentarz, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 30 (2022) 2, s. 231-252, DOI 10.34839/wpt.2022.30.2.231-252.
· Łukasz Libowski, Święty Augustyn: „Kazanie 19 wygłoszone w «Basilica Restituta» w dniu «munerum»” (CPL 284: „Sermo 19 habitus in Basilica Restituta die munerum”), „Vox Patrum” 86 (2023), s. 163-186, DOI 10.31743/vp.14678.
· Łukasz Libowski, „Ipsa quodammode ecclesia primum baptizatur”. Hugona ze Świętego Wiktora spojrzenie na rzeczywistość sakramentu poświęcenia kościoła: piąta część drugiej księgi jego „De sacramentis christianae fidei”, „Liturgia Sacra” 29 (2023) 1, s. 183-220, DOI 10.25167/ls.4913.
· Łukasz Libowski, Mateusz Włosiński, „Nakazał zbudować sobie dom, by w nim odbywały się uroczystości zaślubin”. Absalona ze Sprinckirsbach kazanie XL na poświęcenie kościoła – przekład i komentarz, „Łódzkie Studia Teologiczne” 32 (2023) 4, s. 171-196, DOI 10.52097/lst.2023.4.171-196.
· Łukasz Libowski, Acharda ze św. Wiktora „Kazanie o narodzeniu błogosławionej Maryi”. Tłumaczenie z dodaniem najniezbędniejszych objaśnień, „Ateneum Kapłańskie” 182 (2024) 1, s. 30-41.
· Łukasz Libowski, Piotr Wilk, Mateusz Włosiński, „Ze wszech miar stosownie zatem świątynią Boga nazywamy duszę sprawiedliwego”. Absalona ze Sprinckirsbach kazanie XLI na poświęcenie kościoła – przekład i komentarz, „Łódzkie Studia Teologiczne” 33 (2024) 1, s. 213-232, DOI 10.52097/lst.2024.1.213-232.
· Łukasz Libowski, „Zbieraj owoce Boskich ksiąg i nimi się tucz, od nich tyj!”. Ryszarda ze św. Wiktora kazanie XXII z jego „Liber exceptionum” – wstęp, przekład, komentarz, „Ateneum Kapłańskie” 183 (2024) 3, s. 551-567.
· Łukasz Libowski, „Odnawiajmy w sobie, bracia, piękno formy duchowej”. Kazania XVI-XXI Ryszarda ze św. Wiktora z jego „Liber exceptionum” – słowo wstępu i tłumaczenie, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 32 (2024) 2, s. 165-196, DOI 10.52097/wpt.8522.
· Łukasz Libowski, „Altius semper ad sacra tractanda”. Hugona ze Świętego Wiktora spojrzenie na rzeczywistość sakramentu święceń kościelnych: trzecia część drugiej księgi jego „De sacramentis christianae fidei”, „Resovia Sacra” 31 (2024), s. 365-408, DOI 10.52097/rs.2024.365-408.
· Łukasz Libowski, „Voluit Christus a nobis manducari, ut nos sibi incorporaret”. Hugona ze Świętego Wiktora spojrzenie na rzeczywistość sakramentu ciała i krwi Pańskiej: ósma część drugiej księgi jego „De sacramentis christianae fidei”, [w:] D. Kiełb, A. Pawlak (red.), Eucharystia w życiu i posłannictwie Kościoła, Rzeszów 2021, s. 89-140, ISBN 978-83-66566-69-9.
· Łukasz Libowski, „Vatificis prolutus aquis et lacte canoro viscera plena ferens”. Dwie eklogi Dantejskie okraszone uwagami, [w:] U. Mazurczak, D. Tabor (red.), Dante Alighieri (1265-1321). In memoriam. Dla uczczenia siedemsetnej rocznicy śmierci poety, Kraków 2023, s. 109-155, DOI 10.15633/9788363241728.03, ISBN 978-83-63241-71-1, 978-83-63241-72-8.
· Łukasz Libowski, Takie tam przypadkowe spotkanie w galerii (według Horacego „Carm.” III 9), „Nowy Filomata” 23 (2019) 1, s. 87.
· Michał Buraczewski, Łukasz Libowski, Piotr Wilk, Hugona ze Świętego Wiktora traktat „De verbo Dei”. Przekład, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 40 (2020) 1, s. 267-281, DOI 10.25167/sth.1925.
· C.D.C. Reeve, Seks i śmierć u Homera, tłum. Łukasz Libowski, https://filozofuj.eu/c-d-c-reeve-seks-i-smierc-u-homera/ (opublikowano: 5 VIII 2020; dostęp: 5 VIII 2020).
· Łukasz Libowski, Nieszczęśliwej podróży! (Horacy, „Epod.” X), „Nowy Filomata” 24 (2020) 1, s. 63.
· Łukasz Libowski, Katullus: Zapytanie („Carm.” 33), „Meander” 75 (2020), s. 51, DOI 10.24425/meander.2020.135124.
· Łukasz Libowski, Do Wenery (Horacy, „Carmina” I 30), „Classica Catoviciensia. Scripta Minora” 23 (2020), s. 93.
· Łukasz Libowski, Nie wstydźże się, Focyjczyku Ksantiaszu… (Horacy, „Carmina” II 4), „Classica Catoviciensia. Scripta Minora” 23 (2020), s. 94-95.
· Łukasz Libowski, Ileż to w tym życiu trzeba się nabiedzić! (Horacy, „Satyra” I 9), „Meander” 76 (2021), s. 235-238, DOI 10.24425/meander.2021.138784.
· Łukasz Libowski, Safona: W onej walce moją bądź sprzymierzeńczynią! (Frg. 1), „Nowy Filomata” 25 (2021) 1, s. 100.
· Łukasz Libowski, Safona: Epifania (Frg. 31), „Nowy Filomata” 25 (2021) 1, s. 101.
· Alex Byrne, Czy płeć biologiczna jest konstruktem społecznym? Analiza argumentów, tłum. Łukasz Libowski, Marcin Iwanicki, https://filozofuj. eu/czy-plec-biologiczna-jest-konstruktem-spolecznym-analiza-argumentow/ (opublikowano: 22 IX 2020; dostęp: 22 IX 2020).
· Alex Byrne, Czy płeć jest binarna?, tłum. Łukasz Libowski, Marcin Iwanicki, https://filozofuj.eu/anne-fausto-sterling-alex-byrne-dwuglos-o-pl ci/ (opublikowano: 28 X 2020; dostęp: 28 X 2020).
· Alex Byrne, Czym jest tożsamość płciowa? O nieuchwytności prawdziwego ja płciowego, tłum. Łukasz Libowski, Marcin Iwanicki, https://filozof uj.eu/alex-byrne-czym-jest-tozsamosc-plciowa-o-nieuchwytnosci-prawdziwego-ja-plciowego/ (opublikowano: 2 XII 2020; dostęp: 2 XII 2020).
· Łukasz Libowski, Dwa „exempla” kaznodziejskie z kodeksu Mikołaja z Koźla. Przekład z niemieckiego, „Z Zamkowego Wzgórza. Zeszyty Muzealne Muzeum Ziemi Kozielskiej w Kędzierzynie-Koźlu” nr 1/2022 (9), s. 3-4, ISSN 2657-3717.
· Łukasz Libowski, Tańczące gęsi. Trzy kolejne „exempla” kaznodziejskie z kodeksu Mikołaja z Koźla – przekład z niemieckiego, „Z Zamkowego Wzgórza. Zeszyty Muzealne Muzeum Ziemi Kozielskiej w Kędzierzynie-Koźlu” nr 2/2022 (10), s. 5-6, ISSN 2657-3717.
· Łukasz Libowski, Marzenie (Anacreontea 22), „Nowy Filomata” 27 (2023) 1-2, s. 100.
· Johann Völkel, O prawdziwej religii – księga II: O dziełach Bożych, z języka łacińskiego tekst przełożyli i opatrzyli przypisami Wanda Bajor, Paulina Chojnacka, ks. Łukasz Libowski, przekład przejrzała Joanna Usakiewicz, [w:] Przemysław Gut, Marcin Iwanicki, Joanna Usakiewicz (edycja naukowa), Trzy siedemnastowieczne rozprawy filozoficzno-teologiczne. Johann Völkel, „O prawdziwej religii” (wybór) – Joachim Stegmann Starszy, „O sędzim i normie w sporach o wiarę” – Johann Gottlieb Möller, „Dwanaście dysput etycznych”, Prace z Historii Filozofii 2, Lublin 2024, s. 73-121, ISBN 978-83-67833-08-0, DOI 10.52097/acapress.9788367833189.