Kuzańczykowe itinerarium: Trewir
Trewir
Diecezja trewirska była rodzimą diecezją Mikołaja z Kuzy. Pozostał z nią związany także po opuszczeniu rodzinnego domu, gdy po studiach wrócił w nadmozelskie strony i objął funkcję sekretarza arcybiskupa Trewiru Ottona von Ziegenhein. Po jego śmierci w 1430 roku Kuzańczyk działał na rzecz mianowania jego następcą Ulricha von Manderscheid (z którego rodziną Mikołaj był związany od młodości) w sporze z wyznaczonym przez papieża Rabanem z Helmstatt. Spór trwał kilka lat aż do śmierci Ulricha w 1436 roku i był tym bardziej zagorzały, że dotyczył obsady jednej z najważniejszych godności kościelnych w piętnastowiecznych Niemczech. Arcybiskup Trewiru był bowiem jednym z siedmiu elektorów cesarskich (Kurfürsten), uprawnionych do wyboru cesarza Rzeszy. Ulrich zażarcie i bezwzględnie walczył o katedrę biskupią, a Mikołaj znalazł się w samym centrum konfliktu obejmującego niekończące się procesy, ekskomunikę, akt banicji, a nawet zbrojne oblężenia.
Kiedy zmarł Otto von Ziedenhein, Ulrich jako archidiakon w Trewirze zaczął starać się o objęcie urzędu arcybiskupa. Kapituła katedralna wybrała jednak Jakoba von Sierck. Ponieważ Ulrich nie zaakceptował tego wyboru, obaj kandydaci udali się do Rzymu, gdzie papież zaskoczył wszystkich i na trewirskiego arcybiskupa wybrał Rabana von Helmstatt, dotychczasowego biskupa Speyer. Jakob przyjął to do wiadomości, a Ulrich nie. Również kanonicy trewirscy uznali, że papież podważył ich kompetencje, zebrali się w Koblencji i tym razem wybrali Ulricha na swojego arcybiskupa, co z kolei nie spodobało się papieżowi, który rzucił na wszystkich ekskomunikę. Nie przeszkodziła ona Ulrichowi kierować diecezją do 1436 roku. Nie było to jednak proste, gdyż miasto Trewir nie zaakceptowało go jako swojego arcybiskupa. Doszło do dwukrotnego bezskutecznego oblężenia, z powodu którego Ulrich utracił poparcie kanoników. Ponieważ trwał sobór w Bazylei, Ulrich wysłał tam Kuzańczyka, aby uzyskał dla niego mitrę arcybiskupią. Mikołajowi jednak się nie udało i w 1434 roku sobór ogłosił pełnoprawnym arcybiskupem Trewiru Rabana z Helmstadt. W tym samym roku na Ulricha została nałożona cesarska banicja. Zniesiono ją podczas sądu rozjemczego książąt Rzeszy, kiedy po raz kolejny przyznano katedrę w Trewirze Rabanowi. Ulrich się jednak nie poddał i udał się do Rzymu bronić swojej sprawy po raz kolejny. Zmarł jednak w drodze.
Cała ta historia pokazuje, w jakich to okolicznościach działał „anioł światła i pokoju pośród ciemności i pomieszania”, jak nazwał Kuzańczyka Tritemiusz ze Sponheim.
Porta negra. Brama rzymska w Trewirze
Katedra w Trewirze
Ołtarz główny (barokowy) katedry w Trewirze
