Bizancjum w dzisiejszych odsłonach
Komunia Apostołów, Grabarka 2015,wyk. N. Oniśko, M.Leszczyński.
Spójrzmy na skończoną już Komunię Apostołów w cerkwi klasztoru na Grabarce. Ikonografowie ożywili tu bizantyńską tradycję Kościoła wschodniego na ziemiach polskich, sięgając do średniowiecznej estetyki.
Narodzenie Pańskie,Athos, wyk. archimandryta Zenon.
Malarstwo jest jasne i przepełnione światłem. Postacie nie rzucają cienia ani nawet nie dotykają ziemi. Greckie ich szaty udrapowane są z przesadą i załamują się geometrycznymi fałdami, a lekko złamany błękit tła harmonizuje ze stonowanymi barwami szat apostołów i Chrystusa. Apostołowie biegną z prawej i lewej ku Eucharystii, a dynamizm tej kompozycji ma obrazować dynamizm wiary.
Archimandryta Zenon w swoich polichromiach operuje kontrastem. Barwy są nasycone i czyste, a biel świateł wprowadza napięcie i ruch w obrazie. Irina Jazykowa pisze o Zenonie:
Dla ojca Zenona charakterystyczne jest połączenie dynamiki i statyki w jednej kompozycji, jego obrazy pełne są głębokiej kontemplacji i – jednocześnie – pełnej napięcia energii, wyrywającej się na zewnątrz z głębi spokoju.
Ojciec Zenon zrezygnował z antycznej estetyki, wprowadził natomiast surowość i bezkompromisowość chrześcijańską.
Komunia Apostołów, dolna cerkiew katedry Fiodorowskiej, Sankt
Polscy ikonografowie oraz ojciec Zenon wyrażają chrześcijańską prawdę w tym samym języku, chociaż różnią ich stylistyczne niuanse, zmieniające jednakże całkowicie odbiór tego malarskiego dzieła.
Anna Palusińska