Anna Palusińska, Nowosielski. Ikona, światło, wiek XX, Lublin: Wydawnictwo Academicon 2024.

 

Jerzy Nowosielski jest niewątpliwie najważniejszym artystą polskiej powojennej sztuki xx wieku, a na pewno sztuki sakralnej. Jego oryginalne ikony posiadają dwa odrębne źródła. Po pierwsze doświadczenie artystyczne awangardy, po drugie, chrześcijańską Tradycję Kościoła prawosławnego, w której znalazły się antyczne i wczesnochrześcijańskie motyw i toposy.  Nowosielski pracuje dla Kościoła prawosławnego, unickiego i katolickiego, i urzeczywistnia jedność chrześcijaństwa, o którym marzył król Władysław Jagiełło.

            Książka traktuje o religijnych obrazach Nowosielskiego i osadza je w kontekście filozofii chrześcijańskiej i teologii ikony. Szczególne miejsce zostało poświęcone myśli Dionizego Areopagity oraz doktora hezychastycznego, św. Grzegorza Palamasa. Twórczość  Nowosielskiego została opracowana od strony jej artystycznych, filozoficznych i teologicznych źródeł. 

            Do książki zostały zebrane ilustracje, prezentujące różne rodzaje ikon Nowosielskiego i na ich podstawie została przeprowadzona analiza semantyczno-retoryczna. Wynikiem tych analiz są wyróżnione cechy twórczości Nowosielskiego, które pozwalają nazwać jego malarstwo nowatorskim i unikalnym nurtem w religijnej ikonografii. Analiza retoryczna pozwoliła na umieszczenie ikony nowoczesnej w tradycji artystycznej Kościoła wschodniego i ukazanie znaczenia, jakie ta twórczość ma dla współczesnego odbiorcy. Ikony Nowosielskiego zostały zaprezentowane na tle sztuki XX wieku, zarówno zastępujących ikony obrazów Kazimierza Malewicza, jak i współczesnej klasycznej ikony.

            Książka w obszarze interdyscyplinarnym porusza zagadnienie sztuki chrześcijańskiej, jej aspektu kanonicznego, twórczego, kulturowego, eklezjalnego i liturgicznego. Praca traktuje ikonę jako dzieło kultury powstałe w określonym kontekście kulturowym, społecznym i religijnym, będącym nośnikiem intelektualnych treści: filozoficznych i teologicznych. Kulturotwórcza rola filozofii wyraża się więc w publicznej i prywatnej sztuce religijnej, w treści ikony oraz jej proporcjonalnej formie.

Skomentuj

Your email address will not be published.

Ta strona używa Akismet do redukcji spamu. Dowiedz się, w jaki sposób przetwarzane są dane Twoich komentarzy.